Hava Kirliliği İle Mücadele Etmek İçin Yapılması Gerekenler:

Hava Kirliliği İle Mücadele Etmek İçin Yapılması Gerekenler:

• Trafik sıkışıklığı sorunu mutlaka çözülmeli, trafikte dur-kalk minimize edilmeli, metro ve deniz ulaşımı gibi alternatif ulaşım sistemi yaygınlaştırılmalı, yollar otopark olmaktan çıkarılmalı, apartman tipi otoparklar, cadde ve meydan altı otoparklar yaygınlaştırılmalı, araçların trafikte seyri en az 30 km ve en fazla 90 km olmalı,
• Ulaşımda bisiklet ve elektrikli araba kullanımı, bisikletlerin toplu taşıma ile entegrasyonu sağlanmalı, elektrikli araba şarj istasyonları, toplu taşıma ağı ve yürünebilir yollar yaygınlaştırılmalı, yönetimlerin dizel araç kısıtlama ve elektrikli araçları yaygınlaştırma hedefleri olmalı,
• Toplu taşımada  elektrik, doğal gaz veya LPG kullanarak temiz yakıtlı/enerjili araçlar yaygınlaştırılmalı, 5 yaş üzeri araçların servis aracı olarak kullanımı kısıtlanmalı,
• İnsanların yoğun olduğu yerlerde yaşlı araçların ve karbüratörlü araçların kullanımı yasaklanmalı,  istiap haddinin üzerinde yük taşıyan başta toplu taşıma araçları  olmak üzere kamyonlar sıkı şekilde denetlenmeli ve yaptırım uygulanmalı,
• Araçların fenni muayene ve egzoz muayenesi yapması sağlanmalı ve yaptırmayanlar hakkında yaptırım uygulanmalı, egzozundan zehir kusan araç sahiplerine idari para cezası uygulanmalı, 
• Araçtan ari meydanlar ve caddeler oluşturulmalı,
• Binaların dış duvarları, çatıları ve zeminleri yalıtılmalı, dış pencere ve kapılar Low-e teknolojili ikili veya üçlü yalıtım cam olmalı, pencerelerden hava sızmasını önlemek için hava sızıntıları önlenmek için pencere bandları kullanılmalı  ve çerçeve duvar arası hava sızdırmaz olmalı,
• Binaların çatıları güneş tarlasına dönüştürülerek şehirler kendi enerjisini ve sıcak suyunu üretmeli ve bina görüntüsü estetikleştirilmeli,
• Merkezi ısıtma sistemi ve ısı ölçüm sistemi yaygınlaştırılmalı, ısıtma, soğutma, havalandırma, pişirme ve aydınlatmada binaların enerji verimliliği artırılmalı,
• Isınmada doğal gaz ve elektrik enerjisi kullanımı özellikle hava kirliliğinin olduğu bölgelerde yaygınlaştırılmalı, çatılar güneş tarlasına dönüştürülerek üretilen enerji ve sıcak su ısıtma ve soğutmada kullanılmalı,
• PM kirliliğinin olduğu şehirlerde ve bölgelerde hava sızdıran, alttan tutuşturmalı sobalar ve kazanlar  yasaklanmalı, üstten tutuşturmalı ve hava sızdırmaz soba ve kazanlar kullanılmalı, kazanların bacalarında toz kirliliği kontrol sistemi kurulmalı,
• PM ve kükürt dioksit kirletici kaynağı olan kükürdü, külü, nemi ve şişme indeksi yüksek, kalorisi düşük kömürlerin ısınmada kullanımı kesinlikle yasaklanmalı, Dumansız soba ve kazan kullanımı yaygınlaştırılmalı,
• Hakim rüzgar yönünde rüzgar hızını kesen, hava hareketini bloklayan ve hava hareketi ölü noktalarını artıran yapılaşmaya son verilmeli,
• Cadde ve sokaklar, hava koridoru oluşturacak şekilde planlanmalı, şehrin her bir noktasının hava hareketliliği  ve nefes alması sağlanmalı,
• Küçük sanayi sistelerinde atık mineral yağı yakılması yasaklanmalı, sanayi tesisleri, akaryakıt istasyonları, bina altlarında boyama atölyeleri ve mobilya atölyelerinde baca gazları arıtılmalı, arıtılmayanlarla ilgili yasal işlem yapılmalı, şehiriçi bölgelerde taş ocağı işletmesi yasaklanmalı,
• H2S ve VOC kirliliğini önlemek için atıksular arıtılmadan açık kanallara, derelere ve toprağa verilmesi yasaklanmalı, sıkı şekilde denetlenmeli ve yaptırımı ağır olmalı,  kanalizasyon sık aralıklarla temizlenmeli,
• İnsanların ve yerleşimlerin yoğun olduğu yerlerde açıkta kokoreç, balık ve et pişirilmesine (PM2.5 kirletici kaynağı) izin verilmemeli,
• İnşaat faaliyetlerinde çevresel önlemler alınması sağlanmalı,
• PM kirleticisini filtre etmek için caddeler, meydanlar ve sokaklar ağaçlandırılmalı, kişi başına yeşil alan 15 m2 üzerine çıkarılmalı,
• Yanlış tarım uygulamalarından dolayı azot oksit kirliliğine dur denilmeli,
• Kirliliğin pik olduğu anlarda kirleticilerin kaynakları, hakim rüzgar yönü ve hızı, inversiyonlu saatler ve diğer parametreler dikkate alınarak tüm yönleri ile değerlendirerek belirlenmeli,
• Taşınım yolu ile gelen kirleticileri tespit etmek için background kirlilik ölçümü yapılmalı,
• Isınma kaynaklı hava kirliliğinin yoğun olduğu yerleşim bölgelerine öncelikle doğal gaz getirilmeli,
• Hava kirliliğinin olduğu bölgelerde sağlık taraması yapılmalı, halkın şikayetleri değerlendirmeye alınmalı,
• Hava kirliliğinin gayri safi milli hasılanın ne kadarını oluşturduğu hesaplanmalı,

Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK

Müsteşar